We varen mee aan boord van de patrouilleboot Pandion, met Bas de Bruin van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid (OZHZ) en Huibert Polak van de Regionale Uitvoeringsdienst Zeeland (RUD). De Bruin en Polak zijn allebei Inspecteur Groen voor de provincie Zuid-Holland en de provincie Zeeland.

De omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid en de Regionale uitvoeringsdienst Zeeland houden toezicht op de Natura 2000-gebieden in de Deltawateren(externe link). Dit doen zij namens de provincies Zuid-Holland en Zeeland.

Haringvliet als winterbestemming

Ieder najaar arriveren er veel trekvogels in het waterrijke gebied van het Haringvliet. De meeste wintergasten komen uit noordelijker gelegen gebieden, zoals Scandinavië, Baltische staten en Rusland. Het wordt daar kouder en dan trekken de vogels graag naar warmere oorden.

Nederland ligt op hun route. 'Veel van deze vogels blijven zo lang mogelijk hier, in de winter. Maar mocht het hier ook echt koud worden, dan trekken weer veel vogels verder naar het zuiden', aldus De Bruin. 'Het is hier echt een komen en gaan van vogels'. Het Haringvliet is een uniek, uitgestrekt watergebied dat onderdeel is van het Natura 2000-gebied de Deltawateren.

Niet alleen rusten

De wintergasten in het Haringvliet komen niet alleen om uit te rusten van hun lange reis. Ze foerageren (zoeken en vinden van eten) er ook en doen dit vaak in hele grote aantallen tegelijk. Dan ziet u van die enorme donkere vlekken op het water, zoveel vogels zijn er dan op het water.

Als vogels niet goed kunnen foerageren dan kunnen de ze ook niet goed opvetten, oftewel reserves opbouwen. En dat is nodig om weer sterk en klaar te zijn voor de volgende reis naar de broedgebieden of door te kunnen vliegen naar zuidelijke landen. 

Een andere activiteit van een aantal vogelsoorten in dit watergebied is ruien, deze vogels krijgen dan een nieuw verenpak. 'Ze zijn dan echt heel kwetsbaar', zegt De Bruin. 'Deze vogels kunnen dan niet vliegen'. Het ruiproces is heel belangrijk, want met hun nieuwe veren kunnen ze, als het weer de tijd is, verder trekken of terugvliegen naar het noorden. 

De slikken en eilanden worden door verschillende vogelsoorten ook als slaapplaats gebruikt. Overdag vliegen ganzen, meeuwen en reigers naar de graslanden en in de avond komen ze terug. Mede vanwege deze activiteiten van de vogels is het van belang dat recreanten en gebruikers van het gebied vogels met rust laten. 'Alleen zo houden we dit natuurgebied aantrekkelijk voor trekvogels', geeft De Bruin aan.