Een beheerplan wordt vastgesteld voor 6 jaar en mag eenmalig met 6 jaar verlengd worden. Van de optie tot verlengen hebben we gebruik gemaakt door in maart 2022 de beheerplannen Vlakte van de Raan en Voordelta te verlengen en in november 2022 beheerplannen Deltawateren (7 gebieden), Noordzeekustzone en Waddenzee. ‘Dit betekent niet dat er de komende zes jaar niets verandert’, benadrukt Michael de Bruijn. Hij is als projectleider van de N2000-gebieden Zuidwestelijke Delta bij RWS Zee en Delta nauw betrokken bij de beheerplannen. ‘We gaan in de uitvoering door met maatregelen die al op de rol stonden. Ook kijken we naar nieuw te nemen maatregelen. We actualiseren de verlengde beheerplannen gefaseerd, waarbij het streven is om dit in minder dan de zes jaar te doen.’
Grootschalige inventarisatie en evaluatie
Voordat we nieuwe beheerplannen kunnen schrijven, is het belangrijk om te weten hoe de gebieden er nu uit zien, hoe ze gebruikt en beheerd worden en welke maatregelen er al zijn uitgevoerd. ‘Hiervoor zijn we in 2022 druk geweest met de data-inventarisatie en procesevaluatie van de Deltawateren (gebieden Oosterschelde, Westerschelde, Veerse Meer, Haringvliet, Grevelingen, Oude Maas en Hollands Diep), de Voordelta en Vlakte van de Raan’, vertelt De Bruijn. ‘Daarmee is feitelijk de voorbereiding van de actualisatie van de beheerplannen al gestart. We zitten nu in de afronding van deze fase.’ De resultaten hiervan zijn belangrijke input voor de ecologische evaluatie, die ingenieursbureau Witteveen + Bos samen met ecologisch onderzoeksbureau Altenburg & Wymenga uitvoert.
Tekort aan data
Tegelijkertijd is het lastig om harde conclusies te verbinden aan de data-inventarisatie, ziet ook Wouter Gotjé. Hij is als projectleider vanuit Witteveen + Bos verantwoordelijk voor de ecologische evaluatie van de beheerplannen. ‘We hebben helaas te maken met een groot tekort aan data. Veel gegevens over de natuur en menselijk gebruik worden niet geregistreerd. We weten bijvoorbeeld niet hoeveel toeristen een gebied bezoeken, laat staan wat de gevolgen daarvan zijn voor de natuur. Dat bemoeilijkt de evaluatie.’
Omgaan met verschillende belangen
Het doel van de eerste reeks beheerplannen was om achteruitgang van de natuur een halt toe te roepen en vooral te behouden wat er was. De geactualiseerde beheerplannen gaan meer toewerken naar het behalen van de gestelde natuurdoelen. In de N2000-gebieden botsen economische belangen en natuurbelangen soms met elkaar. De Bruijn: ‘In de geactualiseerde beheerplannen zullen de te behalen natuurdoelen uitgangspunt zijn voor welk gebruik er straks nog mogelijk is in een gebied. We kijken kritisch naar de huidige situatie en wat er beter kan. Openheid en transparantie zijn belangrijk, ook als de boodschap voor medegebruikers minder leuk is.’
Hoe gaat het nu verder?
Voor de beheerplannen Deltawateren én Waddenzee/Noordzeekustzone worden medio 2023 de ecologische evaluaties opgeleverd. Deze evaluaties vormen de basis voor actualisatie van de beheerplannen. Dat actualiseren doet RWS niet alleen, maar samen met de andere bevoegd gezagen, zoals het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), ministerie van Defensie en de betreffende provincies. Ook de omgeving wordt hierbij betrokken. Denk aan gemeenten, terreinbeheerders, natuurbeschermingsorganisaties en belangenverenigingen. Kijk voor meer informatie over de beheerplannen en het proces op rwsnatura2000.nl.